برای دفاع از پایان نامه ارشد و دکترا یک سری معیارهای اساتید و داوران در نظر می گیرند و براساس آن معیارها برای شما نمره پایان نامه را در نظر می گیرند. کیفیت دفاع شفاهی از جمله شیوه تنظیم، فن بیان و ارائه سمینار و رعایت زمانبندی را ۲ نمره در نظر می گیرند و لی غافل از این قضیه نباشید که نحوه ارائه هر چیز، میزان اهمیت آن را مشخص می کند. یعنی اگر شما به درستی صحبت نکنید ، تمام کیفیت علمی و کیفیت نگارش را زیر سؤال خواهید برد. اگر بهترین کیفیت علمی که ناشی از جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل مطالب ، میزان تحقق اهداف پایان نامه و بحث در نتایج و پیشنهادات آتی است را داشته باشید ولی نتوانید به خوبی آن ها را بیان کنید، تمام زحمات شما هدر می رود. اساتید و داوران انسان هستند و همه انسان ها براساس نوع رفتار شما و بیان شما نسبت به کیفیت نظر می دهند. این نکته بسیار مهمی است که دانشجویان ارشد و دکتری با منطق به آن نگاه می کنند که همه داوران اغلب بصورت احساسی نمره می دهند. جذاب صحبت کنید!! خیلی از آن ها نیاز به تمرین دارد. جلسه دفاع را از قبل تمرین کنید و از خودتان فیلم و صدا ضبط کنید. من به شما می گویم که بهترین استدآپ کمدی های دنیا را شما حفظ کنید و برای جمع به صورت عادی و با لحن عادی اجرا کنید ببینید آیا کسی به همان جوک های که آن ها می گویند و همه از خنده می میرند حتی لبخند هم به شما نمی زنند، دلیل آن ها چیست؟ نحوه اهمیت ارائه هر چیز را برای شما مشخص می کند.
یک قسمت هایی است که شما باید بالغانه آن ها را بپذیرید ، شما وقتی که یک تحقیقی را انجام دادید و علمی آن را پیش بردید دلیلی ندارد که شما کوتاه بیایید و راجبش هیچی نگید ، شما باید راحت توضیح بدید برای استاد راهنما که چه شده؟ چه روندی طی شده است و غیره. دلیل ندارد که هرچه استاد راهنما می گوید شما قبولش بکنید و همین طور دلیل هم ندارد که هر چه استاد راهنما گفت را الکی رد کنید ، شما باید علمی پاسخ بدهید.
ارزشیابی داور
موضوعات و شاخص ها | حداکثر نمره | |
کیفیت علمی |
بررسی تاریخچه و جمع آوری اطلاعات
تجزیه و تحلیل مطالب مؤثر بودن نوآوری میزان تحقق اهداف پایان نامه بحث در نتایج و پیشنهادات آتی |
۸ |
کیفیت نگارش | شیوه تنظیم و ترتیب مطالب در پایان نامه
میزان رعایت نکات دستور زبان کیفیت جداول و اشکال |
۳ |
کیفیت دفاع شفاهی | شیوه تنظیم، فن بیان و ارائه سمینار
رعایت زمانبندی کیفیت و زیبایی اسلایدها جهت تفهیم مطالب |
۵/۲ |
توانایی در پاسخ گوئی به سؤالات | ۵/۲ |
نمرات اضافه شده به دانشجو در صورت تأیید معاون آموزشی یا مدیر تحصیلات تکمیلی دانشکده به صورت جدول زیر می باشد:
با تأیید معاون آموزشی یا مدیر تحصیلات تکمیلی دانشکده | ||||||
نمره محصولات و چاپ مقالات برای پایان نامه | دستگاه ساخته شده، بسته نرم افزاری تولید شده، عملیات میدانی و جمع آوری داده واقعی، عملیات آزمایشگاهی |
۵/۰ |
(تا ۲) نمره محصولات و چاپ مقالات برای پایان نامه |
|||
پذیرش و یا چاپ مقاله در همایش ها، کنفرانس، ثبت نوآوری (حداکثر یک مورد) | ۵/۰ | |||||
ارسال مقالات علمی پژوهشی (حداکثر یک مورد) | ۷۵/۰ | |||||
ارسال مقالات نمایه دار (حداکثر یک مورد) | ۱ | |||||
پذیرش قطعی هر مقاله در مجلات علمی- ترویجی (حداکثریک مورد) | ۵/۰ | |||||
پذیرش قطعی هر مقاله در مجلات علمی- پژوهشی | ۵/۱ | |||||
پذیرش قطعی هر مقاله در مجلات نمایه دار، ثبت اختراع، کسب عنوان درجشنواره ها | ۲ | |||||
نمره تشویقی | تلاش و کارایی دانشجو برای اتمام به موقع پروژه | تا ۲ (از جدول ۱) | ||||
استمرار درتحقیق | پیگیری، نظم در تحقیقات و حضور فیزیکی دانشجو در طول تحصیل
(درج نمرات استاد راهنما توسط دفتر تحصیلات تکمیلی دانشکده) |
گزارش اول: ۱ | ||||
گزارش دوم : ۱ | ||||||
جمع نمره پایان نامه از ۲۰: | ||||||
نام و نام خانوادگی داور: | مرتبه علمی | دانشگاه | ||||
دانشجويان در كل پايان نامه بايد به يك سري سؤالاتي پاسخ دهند. سوالات داوران در جلسه دفاع پایان نامه اغلب شامل اين است كه هدف اصلي شما چي بوده؟ چرا اين موضوع رو انتخاب كردي؟ چرا از اين روش تحقيق استفاده كردي براي اينكه به هدف اصلي پايان نامه برسي؟در مقاله روش تحقيق مفصل در مورد اهميت روش تحقيق و تناسب آن با موضوع صحبت كرديم. سؤالات ديگر داوران در جلسه دفاع پايان نامه مربوط به نوآوري شما نسبت به پژوهش هاي پيشين چيست؟اگر شما فصل دوم (پيشينه تحقيق) را درست ننوشته باشي نميتوني به اين سؤال مهم جواب درستي بدي.همچنين عدم نگارش مناسب فصل دوم تأثير بالايي بر فصل هاي سوم ،چهارم و پنجم مي گذارد. بنابراين در نگارش فصل دوم خيلي دقت كنيد و سعي كنيد مطالب پيوسته و مرتبط با موضوع اصلي بيان شود. ديگر سؤالاتي كه داوران در جلسه دفاع پايان نامه مطرح مي كنند در مورد رفرنس دهي و نحوه نگارش فصل دوم است كه اغلب دانشجويان به دليل كپي كردن پايان نامه خود از روي يك پايان نامه ديگر به دردسر مي افتند. دوستاني كه پايان نامه را خودتون مي نويسيد بنده يك مقاله نوشتم كه از كپي كردن در پايان نامه دوري كنيد و حتما اين مقاله رو بخونيد. دوستاني كه خودتون پايان نامه را انجام نمي دهيد اگر حاضر نيستي براي پايان نامت هزينه كنيد اصلا پايان نامت رو به كسي نده .قطعا با هزينه هاي پايين و ارزان نمي شود براي يك پايان نامه ارشد و دكترا چندين ماه وقت گذاشت. حتما مقاله انجام پايان نامه با قيمت ارزان را بخونيد .اگر هزينه پاييني براي پايان نامه صرف كنيد بعد مجبوريد با هزينه هاي بيشتر به علت قبول نكردن استاد راهنما و مخصوصا داوران در جلسه دفاع هزينه هاي بيشتري پرداخت كنيد كه پايان نامه خود را يك نفر ديگر درست كند. پس اگر به دنبال هزينه هاي پايين براي پايان نامه هستين بهتر است خودتان از زمان كاري خود بزنيد و مراحل پايان نامه را انجام دهيد .حتما در ميانه راه خود بازخورد بگيريد و از متخصصان مشورت بگيريد كه راه را اشتباه طي نكنيد. در اين مورد هم مقالات مشورت در انجام پايان نامه را مطالعه كنيد.در ادامه به نحوه ساخت پاورپوينت دفاع و اهميت آن در جلسه دفاع و همچنين كنترل زمان در جلسه دفاع پايان نامه پرداخته مي شود.
در استراتژی هر انسانی که بخواهد موفق شود باید چندتا سوال را جواب بدهد. مثلا در بحث ازدواج این سوالات وجود دارد که : چرا ازدواج می کنم؟ چه زمانی میخواهم ازدواج کنم؟ با چه کسی میخواهم ازدواج کنم؟ این ها سوالاتی هستند که در هر بیزینس و هر کاری وجود دارد. در بحث پایان نامه : (What) برای چه میخواهم اینکار را انجام بدهم؟ (Where) چه زمانی میخواهم این کار را انجام بدهم؟ (Who) با چه کسی میخواهم اینکار را انجام بدهم و چه افرادی در پایان نامه من دخیل هستند؟ و نوآوری کار من چیست؟ فرق کار من با بقیه چیست؟ مثلا موضوعم جدیدتر است ، روش تحقیقم فرق دارد یا غیره! اصلا باید ببینید ملاکتان چیست؟ هدفتان چیست و به چه هدفی می خواهید برسید؟ تمام این سوالات باید باشد و کنار هم چیده شود تا یک کار خوب انجام بدهید ، تمام این سوالات را در جلسه دفاع از شما میپرسند و باید بهشان پاسخ بدهید ، سوالاتی هستند که در پروپوزال مینویسید سوالات پژوهش و تمام این ها را باید جواب بدهید. تمام این ها را باید رعایت بکنید تا یک پایان نامه درجه یک از جمع بندی مطالبتون داشته باشید!
اگر به پایان نامه و روش انجام آن در جلسه دفاع پایان نامه تسلط کامل نداشته باشید، مطمئن باشید که پاورپوینت فقط یک چیز دست و پا گیر خواهد بود و بیشتر باعث نگرانی شما خواهد شد! اگر پایان نامه خود را به صورت عملی و از روی پاورپوینت اجرا نکرده باشید مطمئن باشید که پاورپوینت گریه شما را در جلسه دفاع پایان نامه در خواهد آورد زیرا خیلی از چیزها را اصلاً امتحان نکردهاید! نمیدانید که الان باید به پاورپوینت نگاه کنید یا به مخاطبان؟ یک اسلاید را جا به جا نوشتهاید و هزاران مشکل دیگر که ممکن است در جلسه دفاع با آن روبرو شوید. پس کاملاً ضروری است که حتماً و حتماً پایان نامه و روش انجام آن را با پاورپوینت تمرین کنید. در جلسه دفاع پایان نامه بارها این موضوع را دیدهام که بعضی از دانشجو ها خیلی بامزه هستند! موقعی که دفاع دارند، خیلی راحت و بیتوجه با یک فلش مموری سر جلسه دفاع پایان نامه میآیند، آن را به کامپیوتر وصل میکنند و بعد که اسلایدها را چک میکنند رو به اساتید و داوران میگویند: چرا پاورپوینت ما کار نمیکند؟ در چنین مواقعی پاسخ من این است که آیا من باید به این سوال جواب بدهم؟ متأسفانه خیلی از دانشجویان بدون این که فایل پاور دفاع خود را در دستگاه محل جلسه دفاع تست کنند، قصد دارند دفاع خود را شروع کنند که احتمال ایجاد مشکل بسیار زیاد است. کاملاً ضروری است که مدتی قبل از شروع جلسه دفاع در محل حضور داشته باشید و همه چیز را از اول تا آخر یک بار تست کرده باشید.
۱- نقش پاورپوینتهای غیر اصولی در جلسه دفاع پایان نامه:
اگر پاورپوینتهای غیر اصولی و اشتباهی ساخته باشید، (مثلاً این که متن پایان نامه خود را از اول تا آخر در پاورپوینت تایب کرده باشید) مطمئن باشید که پاورپوینت فقط بلای جان شما خواهد بود. چرا که میان سخنرانی متوجه میشود که مخاطبان و داوران گیج میشوند که به شما گوش کنند یا متن پاورپوینت را بخوانند و در نتیجه تصمیم میگیرند که هیچکدام از این دو کار را انجام ندهند! در نتیجه در پایان کار به علت نفهمیدن کار شما، سؤالات متعدد برایشان پیش می آید که شما را با مشکل روبرو کرده و همچنین اعتبار پایان نامه را به طور قطع زیر سؤال می برد. داوران شما اگر می خواستند متن پایان نامه را بخوانند دیگر نیازی به جلسه دفاع شما نبود،همون وورد پایان نامه که کپی کرده اید می خواندند و به شما نمره می دادند. جلسه دفاع پایان نامه همانطور که از اسمش نیز مشخص است یعنی قرار است شما از کار خود و موضوع خود و نتایجی که گرفتید صحبت و دفاع کنید.
۱-۱-چه زمانی پاورپوینت جلسه دفاع به کنترل ترس ما کمک میکند
اما اگر پاورپوینت جلسه دفاع ما اصولی باشد، مطمئن باشید به عنوان یک ابزار قدرتمند میتوانیم روی آن حساب کنیم و بدون شک باعث میشود که ترس ما از جلسه دفاع کاهش پیدا کند.
زیرا اصلی ترین کار پاور دفاع این است که ناشناختههای ما را از سخنرانی کم میکند:
۲-مزایای پاورپوینت در جلسه دفاع پایان نامه
یکی از بزرگترین نگرانیهای همه ما در جلسه دفاع پایان نامه این است که نکند متن سخنرانی خود را فراموش کنیم؟! و همین موضوع باعث میشود که قسمت قابل توجهی از توان مغز ما صرف این موضوع هدر شود. حال اگر پاورپوینت خود را به درستی طراحی کرده باشید، میتوانید مطمئن باشید که حداقل از این بابت خیالتان راحت است و متن کاملاً جلوی چشم شما و داوران است.
۳-تسلط بر محتوای پایان نامه و نظم آن
یکی از بهترینتمرینهای دسته بندی و ایجاد نظم در یادگیری این است که با استفاده از مطالب پایان نامه یک پاورپوینت درست کنیم و اگر این موضوع را جدی بگیریم میتوانیم خوشحال باشیم که یک تمرین بسیار خوب را انجام دادهایم و آن هم دسته بندی و ایجاد نظم در مطالب است. اگر پاورپوینت را درست طراحی کنیم، یک تمرین خود، یعنی دسته بندی مطالب را به خوبی انجام دادهایم.
۴- برنامه ریزی از قبل
وقتی شما پاورپوینت دفاع درست میکنید، یعنی مجبور هستید که در مورد نحوه ارائه آن در جلسه دفاع برنامه ریزی کنید و این ناشناختههای شما را بسیار کمتر خواهد کرد و تسلط شما در جلسه دفاع پایان نامه بسیار زیاد خواهد بود. وقتی قبل از سخنرانی برنامه ریزی کرده باشید، ضمیر ناخودآگاهِ شما احساس میکند که این شرایط تکراری است و قبلاً انجام شده است و به همین واسطه ترس شما از سخنرانی در جلسه دفاع بسیار کمتر خواهد بود.
پاورپوینت جلسه دفاع باید دارای چه خصوصیاتی باشد؟
در بسیاری از جلسات دفاع دیده میشود که دانشجویان با استفاده از امکانات نمایشی نرمافزارهایی مثل پاورپوینت به ارائه بخشهایی از پایاننامه میپردازند که دقیقاً به همان ترتیبی است که در متن پایاننامه آمده است. اگرچه استفاده از پاورپوینت و ابزارهای نمایشی مشابه بر جذابیت ارائه میافزاید، هیچ الزامی وجود ندارد که دانشجو اسلایدها را یکی پس از دیگری به ترتیب پایاننامه و فصلهای آن نمایش دهد، و تنها به خواندن محتوای اسلایدها بسنده کند، زیرا بهتر است او ضمن استفاده از این امکانات روایت پژوهش خود را به زبانی ساده برای حاضران تعریف کند؛ زیرا متن پایاننامه قبل از جلسه در اختیار داوران بوده و پسازآن در اختیار سایر علاقهمندان قرار خواهد گرفت. داوران و اساتید به دنبال این نیستند که شما همان مطالبی را که در فایل پایاننامه قرار داده اید را مجدد با همان ترتیب و با همان نگارش ببینند و اگر قرار به تکرار همان فایل بود که دیگر جلسه دفاعی برگزار نمیشد و شما قرار است در جلسه دفاع بهصورت واضح و آشکار و با جذابیت بالا به ارائه مطالبی که کشف کردید بپردازید و بعد بتوانید سؤالات داوران را در مورد هر یک از مطالبی که در پایاننامه مطرح کردید پاسخگو باشید و شما قرار است در این جلسه از کار خود دفاع کنید پس انتظار نداشته باشید اساتید هیچ ایرادی از شما نگیرند. ایرادها با توجه به نظر هر استادی و دیدگاه آنها مطرح میشود و این شما هستید که باید با ترفندهای مناسب و علمی جوابگو نظرات آنها باشید. ازاینرو، جلسه دفاع فرصتی است که دانشجو به زبان خود داستان پژوهش خویش را همراه با فرازها و فرودهای آن روایت کند. علاوه بر این، نباید فراموش کرد که این جلسه فرصتی است که دانشجو از کاستیها و اشکالات احتمالی متن پایاننامه مطلع شود و قبل از ارائه نسخه نهایی، به رفع این اشکالات بپردازد. در بحثهای بعدی سعی میکنیم نکات مهم ازجمله محل قرارگیری شما در هنگام صحبت و همچنین حل موضوعات مختلف جهت موفقیت در روز دفاع پایاننامه و سخنرانیهای علمی را بررسی کنیم.